Ο σπλήνας είναι ένα όργανο της κοιλίας που ανήκει στο αμυντικό / αιμοποιητικό σύστημα του οργανισμού. Βρίσκεται στην αριστερή άνω κοιλία (κάτω από το διάφραγμα και αριστερά του στομάχου, πίσω από το αριστερό πλευρικό τόξο).
Οι κυριότεροι ρόλοι του σπλήνα είναι οι εξής: Ο σπλήνας "φιλτράρει" το αίμα, ανακυκλώνει δηλαδή γηρασμένα ερυθρά αιμοσφαίρια, ενώ αποθηκεύει αιμοπετάλια και λευκά αιμοσφαίρια. Βοηθά επίσης στην αντιμετώπιση λοιμώξεων από συγκεκριμένα βακτήρια που προκαλούν πνευμονία κλπ., καθώς παράγει λεμφοκύτταρα και φαγοκύτταρα.
Εξετάσεις που συμβάλλουν στη διερεύνηση των παθήσεων του σπλήνα είναι η αξονική τομογραφία, η μαγνητική τομογραφία, το υπερηχογράφημα, το σπινθηρογράφημα, οι αιματολογικές εξετάσεις κλπ.
Σε ορισμένες περιπτώσεις (π.χ. αποτυχία της συντηρητικής θεραπείας του υπερσπληνισμού, της υπερβολικά δηλαδή έντονης λειτουργίας του σπληνός, σπληνομεγαλία, άλλες αιματολογικές παθήσεις όπως π.χ. αιμολυτικές αναιμίες, ιδιοπαθής θρομβοπενική πορφύρα κλπ, καλοήθεις / κακοήθεις όγκοι του σπληνός, φλεγμονώδεις παθήσεις, αιμορραγία από ρήξη σπλήνα κλπ) ο παθολόγος / αιματολόγος σε συνεννόηση με το χειρουργό θέτουν ένδειξη για αφαίρεση του σπλήνα (σπληνεκτομή).
Λαπαροσκοπική Σπληνεκτομή
Η σπληνεκτομή (αφαίρεση σπληνός) πραγματοποιείται σήμερα λαπαροσκοπικά (με λαπαροσκόπηση / λαπαροσκοπική επέμβαση), μέσω δηλαδή μικρών τομών "κλειδαρότρυπας" του κοιλιακού τοιχώματος, μεγέθους 0,5-1εκ.. Σε ορισμένες περιπτώσεις αιμορραγίας του σπληνός (π.χ. λόγω ατυχήματος) είναι δυνατή η αιμόσταση λαπαροσκοπικά χωρίς να απαιτηθεί αφαίρεση του σπληνός. Επίσης, μια κύστη σπληνός μπορεί να αφαιρεθεί λαπαροσκοπικά χωρίς να χρειαστεί συνήθως και η αφαίρεση του σπλήνα.
Τα πλεονεκτήματα της λαπαροσκοπικής σπληνεκτομής (αφαίρεσης σπλήνα) σε σχέση με την "ανοιχτή" σπληνεκτομή είναι:
- Λιγότερος πόνος μετά την επέμβαση σπλήνα (ανώδυνη χειρουργική επέμβαση)
- Ταχύτερη ανάρρωση, ταχύτερη έξοδος από το νοσοκομείο και ταχύτερη επάνοδος στις καθημερινές δραστηριότητες / εργασία
- Λιγότερες επιπλοκές στο άμεσο (π.χ. μικρότερη πιθανότητα αιμορραγίας και μετεγχειρητικών λοιμώξεων), αλλά και στο απώτερο διάστημα μετά την εγχείρηση σπλήνα (π.χ. μικρότερη πιθανότητα δημιουργίας ενδοκοιλιακών συμφύσεων, οι οποίες μπορεί να προκαλέσουν στο μέλλον χρόνιο κοιλιακό άλγος ή εντερική απόφραξη / ειλεό). Επίσης, ας αναφερθεί ότι η λαπαροσκοπική αφαίρεση σπλήνα διενεργείται με εργαλείο υπερήχων, ώστε να είναι αναίμακτη η επέμβαση.
- Καλύτερο αισθητικό αποτέλεσμα (και ακόμα καλύτερο αν ο χειρούργος πραγματοποιήσει στο τέλος της εγχείρησης πλαστική αποκατάσταση των μικρών τραυμάτων με ενδοδερμική ραφή)
- Καλύτερη διάγνωση κατά το χειρουργείο σπληνός, καθότι ο χειρουργός λαπαροσκοπικά έχει πρόσβαση σε ολόκληρη την κοιλιά (π.χ. ανεύρεση έκτοπου σπληνός, επιπρόσθετου δηλ. μικρότερου σπλήνα σε άλλη θέση στην κοιλία)
Συχνές ερωτήσεις για την αφαίρεση σπλήνα
Ερ.: Θα ζω φυσιολογικά χωρίς σπλήνα?
Απ.: Η ζωή του ασθενούς μετά τη σπληνεκτομή είναι φυσιολογική, απλώς υπάρχει ένας λίγο μεγαλύτερος κίνδυνος λοίμωξης μελλοντικά σε σχέση με το γενικό πληθυσμό, καθώς όπως αναφέρθηκε ο σπλήνας συμμετέχει στην άμυνα του οργανισμού. Βέβαια, η σπληνεκτομή δεν πραγματοποιείται χωρίς λόγο, αλλά όταν είναι επιβεβλημένη για την υγεία του ασθενούς.
Ερ.: Θα πρέπει να κάνω προληπτικά κάποιο εμβόλιο αν υποβληθώ σε αφαίρεση σπλήνα? Και αν ναι, πότε?
Απ.: Συστήνεται ο προληπτικός εμβολιασμός κατά του πνευμονιόκοκκου, προς αποφυγή πνευμονιοκοκκικής λοίμωξης στο μέλλον λόγω πιο ευάλωτου αμυντικού μηχανισμού. Το συγκεκριμένο εμβόλιο πραγματοποιείται σε περίπτωση προγραμματισμένης σπληνεκτομής 4 εβδομάδες πριν την επέμβαση, ενώ σε περίπτωση επείγουσας σπληνεκτομής 2 βδομάδες μετά. Το εμβόλιο θα πρέπει να επαναλαμβάνεται ανά εξαετία.
Ερ.: Τι είδος νάρκωσης θα χρησιμοποιηθεί?
Απ.: Η λαπαροσκοπική σπληνεκτομή διενεργείται υπό γενική αναισθησία.
Ερ.: Πόσες μέρες θα παραμείνω στην κλινική?
Απ.: Η μέση διάρκεια νοσηλείας μετά από λαπαροσκοπική αφαίρεση του σπλήνα είναι συνήθως 2 μέρες, αυτό όμως δεν ισχύει σε όλες τις περιπτώσεις και εξαρτάται από πολλούς παράγοντες.
