Τα επινεφρίδια (δεξί και αριστερό) αποτελούν όργανα / ενδοκρινείς αδένες που βρίσκονται στην κοιλία και συγκεκριμένα στην άνω / έσω επιφάνεια του κάθε νεφρού, ενώ γειτνιάζουν και με άλλα όργανα της κοιλίας.
Τα επινεφρίδια χωρίζονται ανατομικά σε 2 μέρη, το φλοιό και το μυελό των επινεφριδίων. Παράγουν μια σειρά από ορμόνες (π.χ. κορτιζόλη, αδρεναλίνη, αλδοστερόνη, ανδρογόνα κ.α.) που ρυθμίζουν το μεταβολισμό του οργανισμού, τη λειτουργία του καρδιαγγειακού συστήματος, την εμφάνιση των χαρακτηριστικών του φύλλου κλπ.
Ασθένειες που σχετίζονται με διαταραχή της έκκρισης των ορμονών από τα επινεφρίδια είναι π.χ. το σύνδρομο Cushing, η αρτηριακή υπέρταση, ανδρογενή χαρακτηριαστικά σε γυναίκες κ.α.
Συνεπώς, σε ορισμένες περιπτώσεις (π.χ. ενδοκρινολογικές διαταραχές λόγω υπερτροφίας των επινεφριδίων που δεν ανταποκρίνονται στη φαρμακευτική αγωγή, κακοήθης όγκος (καρκίνος επινεφριδίου ή μετάσταση στο επινεφρίδιο από καρκίνο άλλου οργάνου), μεγάλος καλοήθης όγκος επινεφριδίου, π.χ. ευμέγεθες αδένωμα επινεφριδίου, φαιοχρωμοκύτωμα κλπ) ο παθολόγος / ενδοκρινολόγος σε συνεννόηση με το χειρουργό θέτουν την ένδειξη για αφαίρεση του επινεφριδίου (επινεφριδεκτομή / αδρεναλεκτομή). Αναλόγως με την περίπτωση η επινεφριδεκτομή πραγματοποιείται μονόπλευρα ή αμφοτερόπλευρα.
Να σημειωθεί ότι ο πιο συχνός όγκος του επινεφριδίου είναι το αδένωμα επινεφριδίου, το οποίο ανευρίσκεται συνήθως τυχαία σε εξέταση στο 5-10% των ανθρώπων. Το αδένωμα είναι ένας καλοήθης και ορμονικά ανενεργός όγκος. Σε περίπτωση που το μέγεθος του αδενώματος είναι ως 4 εκ., συστήνεται η παρακολούθηση του ανά εξάμηνο μέσω μαγνητικής τομογραφίας. Αν το μέγεθος είναι μεγαλύτερο των 4 εκατοστών, προτείνεται η προληπτική λαπαροσκοπική αφαίρεση του επινεφριδίου, καθώς όταν το μέγεθος του αδενώματος είναι μεγαλύτερο από 4 εκ., αυξάνει ο κίνδυνος εξαλλαγής (μετατροπής σε κακοήθη όγκο).
Εξετάσεις που βοηθούν στη διάγνωση παθήσεων των επινεφριδίων είναι η αξονική τομογραφία, η μαγνητική τομογραφία, οι ορμονικές εξετάσεις αίματος και ούρων κλπ.
Λαπαροσκοπική Αφαίρεση Επινεφριδίου (Επινεφριδεκτομή / Αδρεναλεκτομή)
Η επινεφριδεκτομή / αδρεναλεκτομή (αφαίρεση επινεφριδίου) εκτελείται σήμερα λαπαροσκοπικά (με λαπαροσκόπηση / λαπαροσκοπική επέμβαση), μέσω δηλαδή μικρών τομών "κλειδαρότρυπας" του κοιλιακού τοιχώματος, μεγέθους 0,5 – 1εκ.. Τα πλεονεκτήματα της λαπαροσκοπικής χειρουργικής επέμβασης επινεφριδίου σε σχέση με την "ανοιχτή" επέμβαση είναι:
- Λιγότερος πόνος μετά την εγχείρηση επινεφριδίου (ανώδυνη επέμβαση)
- Ταχύτερη ανάρρωση, με αποτέλεσμα την ταχύτερη έξοδο από την κλινική, αλλά και την ταχύτερη επάνοδο στις συνηθισμένες δραστηριότητες / εργασία αφού αφαιρεθεί το επινεφρίδιο λαπαροσκοπικά
- Λιγότερες επιπλοκές στο άμεσο (π.χ. μικρότερη πιθανότητα αιμορραγίας και μετεγχειρητικών λοιμώξεων), αλλά και στο απώτερο διάστημα μετά το χειρουργείο επινεφριδίου (π.χ. μικρότερη πιθανότητα δημιουργίας ενδοκοιλιακών συμφύσεων, οι οποίες μπορεί να προκαλέσουν στο μέλλον χρόνιο κοιλιακό άλγος ή εντερική απόφραξη / ειλεό). Ας σημειωθεί ότι η λαπαροσκοπική αφαίρεση επινεφριδίου διενεργείται με εργαλείο υπερήχων ώστε να είναι αναίμακτη η επέμβαση.
- Καλύτερο αισθητικό αποτέλεσμα (και ακόμα καλύτερο αν ο χειρούργος πραγματοποιήσει στο τέλος της χειρουργικής επέμβασης πλαστική αποκατάσταση των μικρών τραυμάτων με ενδοδερμική ραφή)
Σε περίπτωση φαιοχρωμοκυτώματος (όγκος επινεφριδίου που παράγει σε μεγαλύτερες ποσότητες αδρεναλίνη, με αποτέλεσμα την άνοδο της αρτηριακής πίεσης) απαιτείται προεγχειρητικά για 14 μέρες ειδική φαρμακευτική (αντιυπερτασική) αγωγή για τη διαχείριση της πίεσης κατά την επέμβαση.
Συχνές ερωτήσεις για την αφαίρεση επινεφριδίου
Ερ.: Πόσες μέρες θα παραμείνω στην κλινική?
Απ.: Η μέση διάρκεια νοσηλείας μετά από λαπαροσκοπική αφαίρεση επινεφριδίου είναι συνήθως 1-2 μέρες. Σαφώς όμως και δεν ισχύει αυτό για όλους τους ασθενείς, καθώς κάθε περίπτωση είναι διαφορετική.
Ερ.: Θα ζω φυσιολογικά χωρίς επινεφρίδιο?
Απ.: Ο οργανισμός διαθέτει δύο επινεφρίδια, οπότε μετά την αφαίρεση του ενός, συνεχίζονται αρμονικά όλες οι λειτουργίες. Στη σπάνια περίπτωση που απαιτείται η αφαίρεση και των δύο επινεφριδίων, χορηγείται ισοβίως κορτιζόνη από τον ενδοκρινολόγο.
Ερ.: Τι είδος νάρκωσης θα χρησιμοποιηθεί?
Απ.: Η λαπαροσκοπική επινεφριδεκτομή πραγματοποιείται υπό γενική αναισθησία.
